Nguồn nguyên liệu cà phê Ý phần lớn phải nhập khẩu từ các quốc
gia khác. Thế nhưng với sự sáng tạo phong cách thưởng lãm và
triết lý sống trong một tách cà phê, Ý vươn lên trở thành nền văn
minh cà phê tiêu biểu.
Xuất phát từ cội nguồn gốc gác là nền văn minh tiêu biểu, trung
tâm văn hóa nhân loại, người Ý dù trải qua hàng ngàn năm phân
ly vẫn không ngừng khao khát tìm lại “sự khác biệt phi thường
của người Ý”.
Thưởng lãm cà phê liên quan mật thiết đến lịch sử văn hóa. Và
thực tế cũng đã chứng thực, trong suốt tiến trình khải ngộ bản sắc
Ý, phẩm cách Ý, cà phê đã luôn là chất xúc tác tâm thức, tâm thế
để người Ý ghi dấu chí khí và vinh thăng văn hóa dân tộc. Ở chiều
kích này, cà phê phong cách Ý cũng mang trong nó nội hàm “hồn
nước” bàng bạc trong khát vọng định danh bản sắc khác biệt của
người Ý.
Một trong những biểu hiện của bản sắc văn hóa chính là xác lập
lối sống, lý tưởng thẩm mỹ cũng như đời sống tinh thần của dân
tộc. Cà phê Espresso, biểu tượng cà phê phong cách Ý ra đời và
phát triển trong thế kỷ 20, khi văn hóa cà phê bùng nổ trên toàn
cầu. Các quốc gia từ đông sang tây định hình phong cách thưởng
thức cà phê riêng. Mỹ sáng tạo Cà phê hòa tan (năm 1901), Đức
phát minh bộ lọc cà phê và phương pháp rót cà phê nhỏ giọt PourOver Coffee (năm 1908), Pháp chế tạo máy ép cà phê French
Press (năm 1929)… Ra đời cùng thời điểm, người Ý đã liên tục
sáng tạo và cải tiến để Espresso trở nên độc đáo, khác biệt với
phần còn lại của văn hóa cà phê thế giới.
Espresso không đơn thuần là thiết bị pha chế, tên gọi một loại cà
phê mà phát triển thành phong cách thưởng lãm, một nghệ thuật
sống đậm đà bản sắc Ý. Bắt đầu từ sáng chế “Đổi mới máy móc
để chuẩn bị và phục vụ ngay đồ uống cà phê”, tiếp đó là văn hóa
đứng thưởng thức tại quán, tương ứng với triết lý sống “Fare
Meno e Farlo Meglio” được hiểu là khám phá sự vĩ đại trong
những điều giản đơn.
Một tách cà phê Espresso chiết xuất trong vỏn vẹn 27 giây là cả
quy trình tạo tác phức tạp có sự liên đới hoàn hảo từ thời điểm
chọn hạt, rang xay đến nhiệt độ, lưu lượng nước, áp suất, thời gian
chiết xuất… Tách Espresso tuyệt hảo nhất là khi lớp crema vẫn
còn trên bề mặt, nếu để lâu trong không khí lớp crema sẽ bị oxy
hóa và mất đi hương vị. Ngay trong khoảnh khắc thụ hưởng tách
cà phê, người thưởng lãm đồng thời cảm nhận sự kỳ diệu trong
vận hành tương quan của tự nhiên (cà phê), con người (barista) và
công nghệ (vốn nảy sinh từ tư duy con người làm chủ tự nhiên).
Và đó cũng chính là thời khắc để bản thân được sống trọn vẹn
với chính mình, nhìn nhận sự vĩ đại tiềm ẩn trong mỗi người và
hướng vọng đến những ước mơ cao đẹp trong đời.
Từ tiến trình thăng hoa của phong cách thưởng lãm cà phê,
Espresso như thế cũng đã mang đến cảm nhận về sự vượt thường
của con người. Vượt lên đặc tính sản phẩm, Espresso đạt đến thực
thể văn hóa, vừa chuyển tải giá trị bản sắc cội nguồn của Ý lại
đồng thời tương ứng với những khát vọng sâu thẳm nhất của con
người. Chính vì thế, Espresso trở thành biểu tượng của lối sống
mới. Sự định danh khác biệt này đã đưa cà phê phong cách Ý trở
thành văn minh cà phê tiêu biểu của nhân loại.
“Hồn nước” trong phong cách cà phê Ý không chỉ là “Made in
Italia” mà được ấn định sứ mệnh hiện thực hóa “Dream Italia”,
đưa Ý trở thành trung tâm văn hóa thế giới một lần nữa.
Từ năm 1999, Ý thành lập Đại học Cà Phê “Università del Caffè”
với mục đích đào tạo nên những chuyên gia am hiểu về văn hóa,
khoa học, kinh tế cà phê. Đến nay, “Università del Caffè” đã có
28 cơ sở trên khắp thế giới, tiên phong truyền bá văn hóa cà phê
Ý trên toàn cầu.
Năm 2014, Hiệp hội Bảo tồn cà phê Espresso truyền thống Ý
(CTCEIT) ra đời, chính thức thực hiện lộ trình đề cử phong cách
cà phê Ý là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Hành trình
này được nhận định là một trong những cấu phần quan trọng để
quảng bá văn hóa Ý, song song đó là tham vọng bá chủ thị trường
cà phê – một trong những mặt hàng có lợi nhuận cao nhất thế giới.
Hầu hết các doanh nghiệp và những người tham gia vào chuỗi
cung ứng cà phê trên toàn nước Ý đã liên hợp hưởng ứng tầm
nhìn quốc gia. Người Ý hãnh diện và giương cao ý chí bảo vệ cà
phê truyền thống. Hiệp hội Bảo tồn cà phê Espresso tổ chức hội
thảo, khảo luận với sự tham gia của nhiều nhóm xã hội bao gồm
các nhà sản xuất, nhà xã hội học, kinh tế, văn hóa và cả nhà văn
để truyền bá câu chuyện toàn diện về lịch sử văn hóa cà phê Ý,
đánh động sự chú ý của truyền thông toàn cầu.
Bên cạnh đó, Ý xây dựng những bảo tàng cà phê chuyên biệt như
Bảo tàng Máy pha cà phê MUMAC, Bảo tàng Cà phê Lavazza,
Bảo tàng Cà phê Dersut, Bảo tàng Cà phê Bontadi, Bảo tàng Cà phê
Omkafe… trưng bày hiện vật, tài liệu quan trọng trong lịch sử cà
phê, bao gồm nghệ thuật tạo tác, trình bày và triết lý sống định hình
trong nghi thức thưởng lãm cà phê. Những thành phố vang danh
văn hóa cà phê như Rome, Milan, Torino, Venice… được chọn là
thành phố sáng tạo. Trong đó, những hàng quán cà phê lịch sử:
Antico Caffè Greco, Caffè Tommaseo, Caffè Mulassano… được
vinh danh là di tích quốc gia nằm trong tour du lịch khám phá tầm
ảnh hưởng của cà phê suốt tiến trình hình thành xã hội Ý hiện đại.
Người Ý cũng định chuẩn nghi thức thưởng lãm cà phê bằng những
thuật ngữ tiếng Ý. Ví như Galateo del Caffè là bộ quy tắc mà người Ý
tuân thủ khi phục vụ và uống cà phê, Caffè Sospeso (cà phê cho người
lạ) chỉ văn hóa đoàn kết xã hội, Barista là chuyên gia pha chế…
Toàn bộ chuỗi hoạt động từ định chuẩn quy tắc, hành vi văn hóa,
thông điệp tinh thần… khẳng định rõ tầm nhìn dài hạn của Ý trong
hành trình đưa phong cách cà phê quốc gia trở thành biểu tượng
trường cửu, chiếm lĩnh không gian văn hóa cà phê toàn thế giới. Từ
đây tạo đà cho sự phát triển ngày càng lớn của đất nước trong lĩnh vực
văn hóa, kinh tế, thành toàn cho giấc mơ Ý.
Nhìn nhận thành công của Ý, nghĩ về Việt Nam – một cường quốc
cà phê nhưng vẫn chưa đạt được vị thế xứng đáng – đây rõ ràng là
nghịch lý mà chúng ta cần chung tay thay đổi. Kể từ khi sáng nghiệp
đến nay, Trung Nguyên Legend đã tâm huyết sáng tạo nhiều chương
trình hành động góp phần vinh thăng giá trị hạt cà phê Việt, một trong
những nỗ lực đó là phát triển những hình mẫu cà phê từ không gian,
sản phẩm, văn hóa, tư tưởng… đến triết lý sống mới của cà phê.
Các chuyên gia cà phê Trung Nguyên Legend cũng đã nghiên cứu
giới thiệu 3 nền văn minh cà phê thế giới Ý – Thổ Nhĩ Kỳ – Phương
Đông thông qua những tuyệt phẩm cà phê năng lượng Trung Nguyên
Legend Capsule với 3 hương vị Roman – Ottoman -Thiền khẳng định
quyết tâm xác lập văn minh cà phê mới, đưa Việt Nam trở thành quốc
gia thịnh vượng, ảnh hưởng toàn diện thế giới.